του Γιώργου Τσίπη, ανέργου
Η ιδέα κατάθεσης αυτών των σκέψεων και εμπειριών, έχει ως πιο πρόσφατη αφορμή της την «πολιτική κινητοποίηση» υπουργικών και άλλων στελεχών της κυβέρνησης, στα πλαίσια της ΔΕΘ, όπως αποτυπώθηκε και στα τοπικά ΜΜΕ της περιοχής του δήμου Χαλκηδόνας, της ΠΕ Θεσσαλονίκης. Ως γνωστόν, έδρα του από το 2011 διευρυμένου δήμου Χαλκηδόνας αποτελούν τα Κουφάλια, και όχι η Χαλκηδόνα, όπως συνέβαινε μέχρι το 2010, στον ομώνυμο δήμο. Στα Κουφάλια, λοιπόν, έχει την έδρα της μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες μεταποίησης αγροτικών προϊόντων, και ίσως και μία από τις πλέον αναπτυσσόμενες της χώρας: η ΜΕΒΓΑΛ. Αυτήν επισκέφθηκε ο βουλευτής Άρτας και νυν υφυπουργός Αγροτικής «ανάπτυξης», Γεώργιος Στύλιος, από κοινού με τον κυβερνητικό βουλευτή Πέλλας, Διονύσιο Σταμενίτη, καθώς και «υπηρεσιακούς παράγοντες» του Υπουργείου του. Οι βουλευτές Θεσσαλονίκης έχουν σημαντικότερες δουλειές να κάνουν, απ’ το ν’ ασχοληθούν με τα θέματα των αγροτών της εκλογικής τους περιφέρειας. Θα σκεφτείς: «μπορεί μια επίσκεψη να λύσει τα προβλήματα;». Η απάντηση είναι «όχι». Δεν χρειάζεται κανείς να είναι αγρότης, ή να προέρχεται από αγροτική οικογένεια, ούτε καν και να έχει άλλου είδους άμεσες ή έμμεσες σχέσεις και επαφές με ανθρώπους του κλάδου, για να καταλάβει ότι τα όσα φαίνεται να ειπώθηκαν -σύμφωνα με τα δημοσιεύματα- είναι απλά εκτός πραγματικότητας· ούτε καν ευχολόγια. Παρών ήταν κι ο δήμαρχος Χαλκηδόνας, Σ. Αναγνωστόπουλος, γνωστός τοις πάσι για την συμμετοχή του στην λέσχη των Ελλήνων δημάρχων που έχουν εναποθέσει τις τύχες του δήμου και των δημοτών τους στα παλαιότερα των υποδημάτων τους. Η Μαίρη Χατζάκου, κόρη του συνιδρυτή της ΜΕΒΓΑΛ, Κων/νου Χατζάκου, και νυν πρόεδρος του ΔΣ της εταιρείας, συνεχάρη τόσο την κυβέρνηση, όσο και την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου «αγροτικής ανάπτυξης» (λες και η δεύτερη δεν είναι αίτιο και αποτέλεσμα της πρώτης), για τις «σημαντικές πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει, αναφορικά με την υποστήριξη του κλάδου της ελληνικής κτηνοτροφίας». Διάβασες καλά, ναι. Δεν χρειάζεσαι οφθαλμίατρο. Εδώ απαιτείται πιο εξειδικευμένη βοήθεια. Το μόνο μέτρο που εμείς ακούσαμε στην ΔΕΘ, προς όφελος των αγροτών, και εφόσον μπορεί να θεωρηθεί άμεσο, εφαρμόσιμο και υπολογίσιμο όφελος, είναι η μείωση του ΦΠΑ στις ζωοτροφές. Προσοχή· όχι η μείωση της τιμής των ζωοτροφών, ή έστω η σταθεροποίηση της τιμής τους, αλλά η μείωση του ΦΠΑ επί των ανά 24ωρο αναδιαμορφούμενων τιμών τους. Σαν να λέμε ότι αφήνουμε (ως Κράτος) το ψωμί και το γάλα ν’ ανέβουν 5 ευρώ/κιλό, αλλά μειώνουμε το ΦΠΑ τους. Η πολιτική διπροσωπία συναντάει την μεγαλοεπιχειρηματική αλαζονεία, στις παρυφές μιας διαρκώς παρηκμάζουσας Θεσσαλονίκης. Η κα. M. Χατζάκου, με την εμπειρία που η οικογενειακή της επιχείρηση της έχει προσδώσει, θα έπρεπε να γνωρίζει ότι όταν υποδεχόμαστε ένα θεσμικό πρόσωπο, του εκθέτουμε τα προβλήματά μας. Οι υπουργοί και οι υπασπιστές τους δεν αποτελούν θέσφατα, στις εξαγγελίες των οποίων εναποθέτουμε τις ελπίδες και τους στόχους μας. Πώς θα προστατευθούν οι γαλακτοπαραγωγοί από τις συνεχείς αυξήσεις των τιμών των ζωοτροφών, κα. Μ. Χατζάκου; Ζητήσατε από τον υφυπουργό να ενδιαφερθεί για το συγκεκριμένο ζήτημα, καταπώς φαίνεται· εσείς, όμως, τί του προτείνατε; Γιατί δεν λέτε στους δημοσιογράφους, αλλά και στον ίδιο τον υφυπουργό, ο οποίος εκπροσωπεί τον θεσμό του πλέον αρμόδιου για τα ζητήματά σας Υπουργείου, και όχι εκπρόσωπο του κόμματός του, ότι σταματήσατε ν’ αγοράζετε τις ζωοτροφές για λογαριασμό των δικών σας παραγωγών (προφανώς με ευνοϊκότερες τιμές, λόγω των διαπραγματεύσεων που ήσαστε σε θέση να κάνετε με τους εφοδιαστές), με αποτέλεσμα να τους αφήσετε εκτεθειμένους στους πάσης φύσεως κερδοσκόπους της αγοράς ζωοτροφών; Εμείς, ως οικογένεια, υπήρξαμε γαλακτοπαραγωγοί από το 2006, εξ αρχής αποκλειστικά συνεργαζόμενοι με την ΜΕΒΓΑΛ. Μας πληρώνατε σχεδόν κάθε μήνα, με ανώτερο όριο καθυστέρησης τους 3 μήνες. Δίνατε κι ένα αρχικό κεφάλαιο, στην αρχή της χρονιάς, για να μπορέσει ο παραγωγός να κινηθεί, έως ότου έρθει η ώρα της γαλακτοπαραγωγής. Τα ποσά αυτά ισοσκελίζονταν με βάση την τελική παραγωγή, από την οποία παρακρατούσατε την προηγούμενη οικονομική βοήθεια (κεφάλαιο κίνησης, αγορά εκ μέρους σας των ζωοτροφών, καθώς και ό,τι άλλο ήθελε προκύψει). Οι πληρωμές σας άρχισαν να γίνονται 3μηνες, μόνιμα πλέον, και στην συνέχεια έγιναν 6μηνες. Εσείς, κα. Μ. Χατζάκου, έχετε ποτέ ποτέ επιβιώσει επί 6 μήνες, με 0 ευρώ; Προφανέστατα όχι. Ειδάλλως, δεν θα είχατε καμιά 20-25 εκατομμύρια, για να εξαγοράσετε το μερίδιο της ΔΕΛΤΑ ΑΕ, με την οποία συνεργαστήκατε, όταν η κρίση σας δημιούργησε σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας. Βλέπετε, λοιπόν, ότι η κρίση δεν χτυπάει μόνο τους μικροεπιχειρηματίες. Κι εμείς βλέπουμε, απογοητευμένοι, εκτός απ’ την καταστροφή της δουλειάς μας και του κλάδου μας, ότι ορισμένοι δεν μάθατε τίποτε απ’ αυτήν την κρίση. Για πολλά χρόνια, πιστέψαμε στον πρωτογενή τομέα και εργαστήκαμε σκληρά, βάζοντας χέρι στον πενιχρό οικογενειακό προϋπολογισμό, από τον οποίο τραβούσαμε συνεχώς, ώστε ν’ ανταποκριθούμε στις οικονομικές απαιτήσεις της δουλειάς. Αντί δηλαδή να συντηρεί η δουλειά εμάς, συντηρούσαμε εμείς την δουλειά. Κι όταν ερχόταν η ώρα να μας πληρώσετε, δύο φορές τον χρόνο, δεν είχε πλέον κανένα νόημα, γιατί είτε η τιμή του γάλακτος θα είχε πέσει, στο μεταξύ, είτε ούτως ή άλλως θα χρωστούσαμε ήδη τόσα πολλά (ζωοτροφές, φάρμακα, κλπ.), σε όσους είχαμε παρακαλέσει να μας εξυπηρετούν επί πιστώσει, ώστε τελικά τίποτα δεν θα ‘μενε για ‘μάς. Στα έξοδα μιας μονάδας γαλακτοπαραγωγής, θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και τα υπέρογκα δάνεια που πολλοί ήμασταν αναγκασμένοι να λάβουμε, από τις τράπεζες, ώστε να ξεκινήσουμε την δουλειά, αρχικά, ή να την συντηρήσουμε, στην συνέχεια. Ειλικρινά, δεν ξέρω ποιές είναι οι 504 φάρμες, για τις οποίες κάνει λόγο η κα. Μ. Χατζάκου. Όποιον σχετικό και να ρωτήσεις, πάντως, θα γελάσει με το συγκεκριμένο νούμερο, αν μάλιστα υποθέσουμε κιόλας ότι η ΜΕΒΓΑΛ συνεργάζεται αποκλειστικά με φάρμες της περιοχής της ΠΚΜ (Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας). Εκτός κι αν η Μ. Χατζάκου αναφέρεται στις φάρμες με τις οποίες η ΜΕΒΓΑΛ έχει συνεργαστεί μέχρι σήμερα, πολλές από τις οποίες δεν υφίστανται πλέον, όπως η δική μας. Διότι, αυτή είναι η κατάληξη του «success story» της Μ. Χατζάκου και των πιο στενών συνεργατών της. Οι «στενές και μακροχρόνιες σχέσεις με τους παραγωγούς», στις οποίες αναφέρεται η ίδια, δεν είναι τίποτε άλλο από μια ωραιοποιημένη παρουσίαση της εξαρτημένης σχέσης του μικροπαραγωγού από την μεγάλη και άνευ όρων αναπτυσσόμενη (με όρους κεφαλαιοποίησης και όγκου πωλήσεων) εταιρεία. Όταν εμείς αποφασίσαμε να σταματήσουμε την δραστηριότητά μας (συν τοις άλλοις και λόγω σοβαρότατου προβλήματος υγείας του πατέρα μου), από την οποία η ΜΕΒΓΑΛ απομυζούσε τόνους ολόκληρους γάλακτος, επί 14 χρόνια (2006-2020), δεν βρέθηκε ούτε ένας συνεργάτης της κας. Μ. Χατζάκου, ή έστω κάποιος αρμόδιος για τις δημόσιες σχέσεις, που να σηκώσει το ακουστικό του, και να ρωτήσει: «Γιατί σταματάτε; Είστε καλά; Χρειάζεστε βοήθεια;». Όχι από ανθρωπιστική οπτική, παρά μόνο από καθαρά και ψυχρά επαγγελματική· δουλεύαμε γι’ αυτούς 365 μέρες τον χρόνο, επί σχεδόν 15 χρόνια. Αυτό είναι, κυρίες και κύριοι, το πραγματικό πρόσωπο της Μ. Χατζάκου, των μετόχων και συμβούλων της, αλλά και πολλών άλλων στελεχών της ΜΕΒΓΑΛ. Θα μπορούσαμε ν’ αναφερθούμε και στο θέμα της από μέρους της έκδοσης ακάλυπτων επιταγών, με τις οποίες επέλεγε να «πληρώνει» τους παραγωγούς της, εν μέσω οικονομικής κρίσης, αλλά θεωρούμε ότι με όλα όσα αναφέρθηκαν, καταστήσαμε σαφές το πόσο ακάλυπτους μας άφησε η ΜΕΒΓΑΛ, σε μόνιμη βάση (προφανώς ακολουθώντας την τακτική και άλλων επιχειρηματικών ομίλων του μεγέθους της). Η εκμετάλλευση οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην εξόντωση, τα αποτελέσματα της οποίας αργούν να γίνουν εξίσου αισθητά σε όλους. Όταν ο παραγωγός δεν χαίρει της εκτίμησης και της αρωγής που του πρέπει, τότε τα ζώα του δεν θα έχουν να τραφούν, συνεπώς δεν θα παράγουν γάλα, άρα και η ΜΕΒΓΑΛ δεν θα έχει από πού να πάρει την βασική της πρώτη ύλη, οπότε αρχικά θα συρρικνωθεί, και στην συνέχεια θα κλείσει. Μαζί της θα κλείσει το ΕΠΑΛ και το ΙΕΚ Κουφαλίων, που βρίσκονται ακριβώς απέναντι από τις εγκαταστάσεις της, αφού οι αγρότες της περιοχής θα μεταναστεύουν για να βρουν δουλειά, οπότε δεν θα σημειώνονται νέες γεννήσεις. Μαζί μ’ αυτούς θ’ αφανιστούν και τα καφενεία, όπου συνήθως περνούν κάποιες απ’ τις ελεύθερες ώρες τους. Συμπέρασμα; Όταν είσαι στην κορυφή (βλ. Μ. Χατζάκου, αν και τα παραδείγματα βρίθουν) μπορεί να έχεις περισσότερη θέα, ναι· αυτό όμως δεν σημαίνει πως θα έχεις και καλύτερη ορατότητα.